HVAC Otomasyonu Nedir? İngilizce Heating, Ventilating and Air Conditioning kelimelerinin baş harflerinden oluşur; Türkçe’de ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme sistemleri anlamına gelmektedir. Sıralanmış olan bu üç fonksiyonun modern yapılarında tek bir sistem içinde kombineli olarak çalıştırılmasına Hvac otomasyonu denilir.
Günümüz modern binalarında gerek havalandırma sıkıntılarından gerekse hava kirliliğinin hızlı bir şekilde artmasından dolayı iklimlendirme kontrolü son derece önem arz etmektedir. Yapılarda kurulan HVAC sistemlerinin asıl amacı ise insanların bulundukları ortamlarda hava kalitesini artırarak optimum sıcaklıklarda konfor şartlarını yerine getirmektir.
HVAC sistemleri kuruldukları ortamlardan uygun sıcaklık, basınç, nem gibi verileri alarak uygun bir düzeyde havalandırma sistemlerini aktif etmektedirler. HVAC sistemlerinde sağlanabilecek en uygun kontrol sistemlerin basınç ve sıcaklıklarını otomatik kumanda ile kontrol etmektir. Sistem bu kontrolün ardından istenen değerlere, sınırlı bir enerji kullanarak ulaşmaktadır çünkü sistemin en önemli özelliği minimum enerji ile maksimum verime ulaşarak gerekli uygun şartları sağlamaktır.
HVAC Otomasyonu ve Teknik Özellikleri :
Aşağıda ki şekilde, bir HVAC sisteminin ısı bazlı işleyişi yer almaktadır. Gerekli elemanlarla yapılan ölçümler sonucunda sistem, yapıya şekilde görüldüğü gibi olması gereken nem, sıcaklık gibi değerlerde hava girişi veya hava çıkışı sağlamaktadır. Şeklin sol kısmında yapıdaki hava kontrolü ve havalandırma işlemi yapılırken sağ tarafında ise su ısıtma ve soğutma işlemi yapılmaktadır. En sağdaki soğutma kulesinde suyun soğutma işlemi gerçekleştirilmektedir. Soğuyan su ile yapıdan gelen havanın soğutulması gerekiyorsa soğutulmaktadır. Eğer yapı içerisinde ısı artışı isteniyorsa ortada bulunan buhar kazanından çıkan sıcak hava mavi işaretle gösterilen pompa ve kırmızı ile gösterilen fan sayesinde yapı içerisine taşınır ve bu şekilde yapılardaki ısı kontrolü sağlanmış olur.
HVAC sistemlerinde sistemin kullanıldığı alan ve şartlar değişse bile sistem üzerindeki ana kontrol sistemleri belli başlı bazı başlıklar altında toplanabilir. Ana sistemin kontrolü sistem içerisinde bulunan belirli alt kontrollerin sağlanmasıyla oluşmaktadır. Alt kontrollerle denetim yapılarak parçalara bölünmüş bütün bir sistemin verilerini alt kontrollerden toplayıp ardından bütün alt sistemler arasındaki bağlantılar sağlanıyor ve sistemin kontrolü bu şekilde tamamlanıyor. HVAC sistemlerinin koordineli bir şekilde çalışması sistemin bütününde ve alt sistemlerinde bulunan kontrol elemanları sayesinde sağlanmaktadır. Sistemde bulunan ana kontrol elemanları aşağıdaki gibi listelenebilir;
►Valfler
►Otomatik damperler
►Sensörler
Yapılarda kullanılan HVAC sistemlerindeki su ve buhar akışını gerçekleştiren kontrol aletleri valflerdir. Sistemde hava akışının kontrolünü sağlayan elemanlar ise damperlerdir. Sistemlerin kurulduğu ortamlardaki verileri almak içinse sıcaklık, basınç, nem sensörleri gibi sensörler kullanılır.